Jak czytać księgę wieczystą - dział IV - Hipoteki

W cyklu jak czytać Księgę Wieczystą nieruchomości dotarliśmy do działu IV, w którym wpisywane są hipoteki. W 2011 roku zaszła istotna zmiana w rodzajach hipotek, które mogą zostać ustanowione - zniesiono hipotekę zwykłą. Obecnie występują w rodzaje hipotek.

Podział ten zależy od tego z jakiego stosunku prawnego są one ustanowione:

• hipoteka umowna - ustanawiana z woli właściciela
• hipoteka przymusowa - ustanawiana niezależnie od woli właściciela.

Hipoteka umowna - jak sama nazwa wskazuje, jest ona zawierana na podstawie umowy pomiędzy właścicielem, a wierzycielem (osoby wobec której właściciel ma dług). Może ona zostać ustanowiona na rzecz banku lub innej osoby, zarówno fizycznej jak i prawnej. W przypadku ustanowienia hipoteki przez bank nie ma potrzeby zawierania umowy w formie aktu notarialnego - wystarczy oświadczenie banku wystawiane na podstawie art. 95 Prawa Bankowego oraz oświadczenie właściciela nieruchomości. Te dokumenty są obowiązkowymi dokumentami, które załącza się do wniosku składanego do Wydziału Ksiąg Wieczystych. 

W przypadku hipoteki ustanawianej na rzecz osoby prywatnej lub prawnej do ustanowienia hipoteki potrzebna jest forma aktu notarialnego. W takim wypadku właściciel i wierzyciel zawierają przed notariuszem umowę o ustanowienie hipoteki, w której zawarte są warunki jej ustanowienia. Notariusz przesyła taką umowę do Sądu Rejonowego. Na podstawie tej umowy, w której zawarty jest wniosek wieczystoksięgowy, Sąd wpisuje hipotekę do Księgi Wieczystej.

Drugi rodzaj hipoteki - hipoteka przymusowa - nie do końca zależy od woli właściciela. Ustanawiana jest przez instytucje publiczne na zabezpieczenie zobowiązań wobec instytucji publicznych. Wpisywana jest na wniosek takich instytucji jak ZUS, US a także organów samorządowych w przypadku powstania długów na ich rzecz lub zabezpieczenia przyszłych zobowiązań na ich rzecz.

W dziale tym znajduje się także informacja, czy istnieją wnioski oczekujące na wpis do Księgi Wieczystej.