Raty równe czy malejące?

Gdy zaciągamy kredyt, zwykle interesuje nas przede wszystkim wysokość miesięcznej raty, a potem – koszty. Wiele osób nie wie jednak, że może wybrać rodzaj rat. Te mogą być równe lub malejące.

 

Niskie stopy procentowe, które obecnie mamy w Polsce, zachęcają do zaciągania kredytów. Należy jednak zawsze zadłużać się z głową, wcześniej dokładnie analizując różne oferty banku. Jeśli nie mamy takiej umiejętności, warto skorzystać z pomocy doradcy kredytowego. Taki specjalista nie tylko znajdzie dla nas najlepszą ofertę kredytu, ale i doradzi najlepszy w naszej sytuacji rodzaj rat. W tym artykule skoncentrujemy się właśnie na tej ostatniej kwestii. 

 

Z czego składa się rata kredytu?

 

Aby lepiej zrozumieć, czym różnią się raty równe od malejących, należy najpierw wyjaśnić, jak w ogóle jest skonstruowana rata kredytu. Większość kredytobiorców w ogóle się nad tym nie zastanawia, zwracając uwagę jedynie na wysokość rat. Skąd jednak taka, a nie inna wysokość miesięcznego obciążenia kredytobiorcy?

 

Rata każdego kredytu jest skonstruowana w podobny sposób. Każda z nich to tak naprawdę dwie części. Rata ma więc część kapitałową i część odsetkową. Ta pierwsza to po prostu kwota, jaką pożyczyliśmy od banku podzielona przez liczbę rat. Natomiast część odsetkowa to wynagrodzenie banku. Zależy ona od oprocentowania kredytu i od kapitału pozostałego do spłaty.

 

Raty równe

 

Zacznijmy od rat równych, ponieważ są w Polsce najpopularniejsze. Większość kredytobiorców ma właśnie takie raty. Raty równe są nazywane również annuitetowymi lub uśrednionymi. Przez cały okres spłaty ich wysokość nie ulega zmianie. Dużą część raty równej stanowią odsetki, natomiast wysokość kapitału jest naliczana w taki sposób, żeby rata równa nie uległa zmianie. W rezultacie w początkowym okresie spłaty oddajemy przede wszystkim odsetki, a kapitał zwracany jest w niewielkim stopniu. Trzeba przypomnieć, że odsetki naliczane są od pożyczonego kapitału. Bliżej końca okresu spłaty odwracają się proporcje i część kapitałowa zaczyna przeważać nad częścią odsetkową.

 

Raty malejące

 

Już sama nazwa sugeruje, że raty malejące to takie, które z czasem stają się coraz niższe. Ich głównym składnikiem jest przede wszystkim kapitał, dlatego często nazywane bywają ratami kapitałowymi. Pożyczona od banku kwota jest dzielona przez liczbę rat. Do tej części naliczana jest część odsetkowa, której wysokość zależy od kapitału, jaki pozostał do spłaty. Z każdą ratą oddajemy część kapitału, zatem zmniejsza się jego saldo, a tym samym zmniejszają się odsetki. Poziom części kapitałowej raty natomiast pozostaje bez zmiany. Co to wszystko jednak oznacza dla kredytobiorcy?

 

Raty równe czy malejące – co wybrać?

 

Raty równe wydają się nieskomplikowane i być może właśnie dlatego są tak chętnie wybierane przez kredytobiorców. W rzeczywistości banki przeważnie nawet nie informują, że można wybrać inne raty niż równe. Dlaczego? Przede wszystkim bank więcej zarobi na tym, że kredytobiorca wybierze raty równe. Raty malejące to tak naprawdę niższy koszt kredytu i to niekiedy o kilkadziesiąt tysięcy złotych w przypadku na przykład kredytu hipotecznego. Wydaje się zatem, że wybór jest oczywisty i lepiej postawić na raty malejące. Tutaj dochodzimy do drugiego powodu, z którego bank często nie proponuje rat malejących. Otóż w takiej opcji na początku okresu spłaty raty są o wiele wyższe niż przy ratach równych. To z kolei oznacza, że trzeba mieć wyższą zdolność kredytową, żeby bank zgodził się na raty malejące. Gdy jednak to możliwe, warto na nie postawić i po prostu taniej pożyczyć pieniądze.

 

Jakie raty wybrać przy wcześniejszej spłacie kredytu?

 

Zaciągając kredyt z planem jego wcześniejszej spłaty, warto wybrać także raty malejące. Dzięki temu szybciej spłacimy saldo zadłużenia, co z kolei przełoży się na oszczędność przy odsetkach. W przypadku rat równych spłata kapitału będzie trwała dłużej, zatem oszczędności na odsetkach nie będą tak wysokie jak przy ratach malejących. Warto o tym pamiętać.

 

Czy raty malejące zawsze są lepsze?

 

Skoro w przypadku rat malejących koszty kredytu są niższe, wydaje się, że to zawsze lepsze rozwiązanie. Czy aby na pewno? Kwestia oszczędności jest bezdyskusyjna, ale warto także zwrócić uwagę na inne kwestie. Przede wszystkim przy ratach malejących możemy uzyskać niższą kwotę kredytu niż kwota, o którą wnioskowaliśmy z powodu nieodpowiedniej zdolności kredytowej. Raty malejące są również wyższe na początku okresu spłaty. W przypadku kredytu mieszkaniowego, gdy lokal nabywają młodzi ludzie, często wyższa rata oznacza mniej środków, jakie można przeznaczyć na wykończenie lub remont. Trzeba zatem wyważyć racje i przeliczyć korzystniejsze rozwiązanie. To także rola doświadczonego doradcy kredytowego.  

 

Czy można zamienić raty równe na malejące?

 

Wybór rodzaju rat przy zaciąganiu kredytu nie zamyka wcale sprawy tych rat. Niewielu kredytobiorców wie, że nawet już spłacając zobowiązanie, można poprosić bank o zmianę rat równych na malejące. Jak to zrobić? Trzeba udać się do banku z wnioskiem o zmianę rodzaju rat. To zwykle będzie oznaczało ponowne badanie zdolności kredytowej. Potem podpisywany jest aneks do umowy kredytu. Niestety, taka zmiana rodzaju rat nie jest darmowa i oznacza konieczność wniesienia wyznaczonej przez bank opłaty.

 

Wybór rodzaju rat nie jest wcale łatwą decyzją. Raty malejące pozwalają ograniczyć koszty kredytu, ale jednocześnie wymagają większej zdolności kredytowej. Konieczne jest zatem rozpatrzenie wszystkich „za” i „przeciw” przy analizie każdego rodzaju rat kredytu.