Czy można zrezygnować z ubezpieczenia kredytu?

Często wraz z umową kredytową pojawia się propozycja zawarcia ubezpieczenia. Taka polisa ma za zadanie chronić zarówno interesy banku, jak i kredytobiorcy. Co jednak, gdy nie jesteśmy zadowoleni z zawartego ubezpieczenia? Czy można z niego zrezygnować i dalej spłacać kredyt?

 

W I półroczu 2021 roku Polacy wydali na ubezpieczenia 34,4 mld zł według danych Polskiej Izby Ubezpieczeń (źródło: https://piu.org.pl/ubezpieczyciele-wyplacili-poszkodowanym-prawie-20-mld-zl-2/). Wiele z tych składek związanych było z ubezpieczeniami przy kredytach. We wspomnianym okresie składki w kanale bancassurance wyniosły niemal 5 mld zł (źródło: https://piu.org.pl/wp-content/uploads/2021/09/Prezentacja-Rynek-BA-2021Q2-Final.pdf). Ubezpieczenie przy kredycie jest często proponowanym produktem. Pytanie brzmi jednak, czy można zrezygnować z ubezpieczenia kredytu.   

 

Czym jest ubezpieczenie kredytu?

 

Ubezpieczenie kredytu jest dodatkową umową właśnie przy kredycie. Po wykupieniu takiej polisy to właśnie ubezpieczyciel przejmuje na siebie obowiązek spłaty zobowiązania, gdyby kredytobiorca nie był w stanie tego zrobić. Muszą jednak zaistnieć ku temu odpowiednie przesłanki, które są dokładnie określone w Ogólnych Warunkach Ubezpieczenia (OWU). To idealne rozwiązanie dla banku, ponieważ odzyska pieniądze, nawet gdyby kredytobiorca zmarł. Należy zatem podkreślić, że to właśnie bank jest beneficjentem takiego ubezpieczenia. Oczywiście taka polisa bywa również korzystna dla kredytobiorcy – ułatwia spłatę jego zobowiązania i odciąża spadkobierców w przypadku śmierci zaciągającego zobowiązanie. Jedynym kłopotem może być to, że za takie ubezpieczenie trzeba zwykle zapłacić z góry.

 

Przy kredytach mogą się pojawić różnego rodzaju ubezpieczenia, co jest uzależnione od samego rodzaju kredytu (np. gotówkowy, hipoteczny) i od sytuacji kredytobiorcy (np. zaawansowany wiek, niska zdolność kredytowa). Przeważnie można się spotkać z ubezpieczeniem na życie (ubezpieczenie grupowe) i na wypadek utraty pracy. W przypadku kredytów hipotecznych może to być jeszcze ubezpieczenie nieruchomości, która jest zabezpieczeniem kredytu, ubezpieczenie pomostowe (obowiązuje do czasu wpisu hipoteki do księgi wieczystej nieruchomości), ubezpieczenie niskiego wkładu (kredytobiorca wnosi niższy od wymaganego wkład) itp.   

 

Rezygnacja z ubezpieczenia kredytu – czy to możliwe?

 

Ubezpieczenia można podzielić na obowiązkowe i nieobowiązkowe. To reguluje Ustawa z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. 2021.0.854). Jeśli jakieś ubezpieczenie nie jest obowiązkowe, można z niego zrezygnować. Dotyczy to także ubezpieczenia kredytu. Mało tego, z takiego ubezpieczenia można zrezygnować w każdej chwili, a więc również w trakcie spłacania kredytu.  Rezygnacja z ubezpieczenia kredytu jest zatem możliwa, ale znowu pojawiają się tu wyjątki.

 

Ubezpieczenie w kredycie hipotecznym

 

Wspomnieliśmy już, że różnego rodzaju ubezpieczenia pojawiają się przy kredycie hipotecznym. To specyficzny produkt i bardzo skomplikowany. Od razu trzeba podkreślić, że nie ze wszystkich ubezpieczeń można od razu zrezygnować przy takim kredycie. Jednym z takich ubezpieczeń jest ubezpieczenie pomostowe. Stanowi ono rodzaj zabezpieczenia dla banku na czas, w którym dopiero załatwiane są formalności związane z ustanowieniem hipoteki nieruchomości będącej docelowo zabezpieczeniem długu. Z takiego ubezpieczenia nie można zrezygnować.

 

Podobnie jest w przypadku ubezpieczenia niskiego wkładu, gdy nie mamy wymaganych 20% wartości nieruchomości finansowanej kredytem hipotecznym. Tutaj można próbować obejść takie ubezpieczenie, proponując bankowi inną, formę wkładu własnego (np. środki z PPK). Nie ma najczęściej szansy również na rezygnację z ubezpieczenia nieruchomości będącej zabezpieczeniem kredytu. Z innymi ubezpieczeniami nie powinno być problemu przy wypowiadaniu umowy.  

 

Zwrot ubezpieczenia kredytu – czy zawsze jest możliwy?

 

Skoro wiemy już, czy można zrezygnować z ubezpieczenia kredytu, warto zapytać, czy jest szansa na zwrot ubezpieczenia kredytu. To zależy od sytuacji. Nie można odzyskać składek ubezpieczenia za miesiące, w których przysługiwała ochrona z tytułu polisy, a więc za miniony okres. Można jednak ubiegać się o zwrot składki ubezpieczeniowej za okres niewykorzystany, a więc za okres już po złożeniu wypowiedzenia polisy. Wynika to bezpośrednio z art. 813 Kodeksu cywilnego. Mało tego, jeśli instytucja odmawia zwrotu składek, działa nielegalnie, co potwierdza stanowisko Rzecznika Ubezpieczonych i UOKiK.

 

Rezygnacja z ubezpieczenia kredytu – czy to się opłaca?

 

Warto się jednak dobrze zastanowić, zanim zrezygnujemy z ubezpieczenia kredytu. Taki krok ma bowiem pewne konsekwencje. Przede wszystkim traci się ochronę w przypadku zajścia nieprzewidzianych okoliczności (np. choroba powodująca niezdolność do pracy). Rezygnacja z ubezpieczenia może również zwiększyć oprocentowanie kredytu, bo dla banku stajemy się bardziej ryzykownym klientem. Może się jednak okazać, że po rezygnacji z ubezpieczenia obciążenie miesięczne z tytułu kredytu będzie mniejsze, a do tego możemy odzyskać część składki. Wcześniej warto zapoznać się z OWU i warunkami umowy kredytu oraz upewnić się, że rezygnacja z ubezpieczenia nie pociągnie poważnych skutków.

 

Ubezpieczenie przy kredycie to często stosowane rozwiązanie. Gdy uznamy jednak, że nam nie odpowiada, można z niego zrezygnować w dowolnym momencie spłacania kredytu. Inna sprawa, czy będzie to dla nas korzystne?