Wiarygodność kredytowa – czym różni się od zdolności kredytowej?

Wiarygodność kredytowa – czym różni się od zdolności kredytowej?

Rozpatrując wnioski kredytowe, banki muszą ocenić ryzyko kredytowe, czyli zweryfikować, czy kredytobiorca spłaci swoje zobowiązanie w określonym w umowie terminie. Aby to zrobić, analizują zdolność kredytową klienta oraz weryfikują jego wiarygodność kredytową. Obydwa te czynniki decydują o tym, czy bank udzieli kredytowania. Pomimo tego, że te czynniki są często stosowane wymiennie, to różnią się kryteriami oceny.

W 2020 roku przeterminowane zobowiązania kredytowe konsumentów wyniosły 81,4 mld zł, natomiast rok 2021 przyniósł ich spadek o 11% do kwoty 72,5 mld zł. Zmniejszyła się również liczba niesolidnych dłużników – w 2020 roku było ich 2,8 mln, a rok później 2,66 mln (spadek o 5,1%).

Spadki zaległości finansowych obejmują różne formy zobowiązań, w tym także niespłacone rachunki. Zaległości pozakredytowe w 2021 roku zmniejszyły się o 4,9 mld zł (11,1%). Spłaciło je 111 tys. osób. Zadłużenie kredytowe zmalało o 3,9 mld zł (10,7%). Obecne ma je o 79 tys. mniej kredytobiorców. Wśród 143 tys. osób, które w poprzednim roku straciły tytuł niesolidnego dłużnika, nieopłacone w terminie rachunki i kredyty miała co trzecia (źródło: https://media.big.pl/publikacje/727889/raport-infodlug-w-rok-ubylo-prawie-9-mld-zl-zaleglosci-i-ponad-143-tys-niesolidnych-dluznikow). Nic dziwnego, że banku skrupulatnie sprawdzają, jakie jest ryzyko pożyczenia pieniędzy danemu klientowi.

Wiarygodność kredytowa – co to jest?

Wiarygodność kredytowa ma określać poziom rzetelność klienta, co do terminowej spłaty kredytu, która jest oceniana na podstawie historii kredytowej oraz posiadanych zobowiązań. Określenie to obejmuje także analizę radzenia sobie z trudnościami w spłacie kredytów. Opóźnienia w terminowym regulowania zobowiązań mogą także wpłynąć na decyzję banków w sprawie udzielenia kredytu, mogą również doprowadzić do negatywnej opinii kredytodawcy. Wiarygodność kredytowa nowych klientów oraz przedsiębiorstw, które dopiero rozpoczynających działalność, jest dużo niższa, niż tych, którzy już spłacili lub spłacają zobowiązanie. Wynika to z faktu, że bank nie ma podstaw do oceny ryzyka kredytowego odnośnie do takiego klienta czy firmy.

Ocena wiarygodności kredytowej

Banki i inne instytucje finansowe podczas oceny wiarygodności kredytowej klienta biorą pod uwagę jego historię kredytową zapisaną w Biurze Informacji Kredytowej (BIK). Na podstawie danych otrzymanych z tej instytucji kredytodawca jest w stanie określić, czy potencjalny kredytobiorca będzie rzetelnie spłacał zaciągnięte zobowiązanie. Biuro Informacji Kredytowej zajmuje się zbieraniem danych na temat kredytobiorcy. Każdy kredyt, pożyczka, karta kredytowa czy też kredyt ratalny, który zaciągnął klient, jest odnotowany w BIK. Znajdują się tam informacje o spłaconych już zobowiązaniach, tych spłacanych aktualnie oraz tych, przy których wystąpiły opóźnienia i problemy ze spłatą. Na podstawie raportu otrzymanego z tej instytucji bank sprawdza wiarygodność kredytową kredytobiorcy. Oprócz tego wpływa na nią także dotychczasowa współpraca z bankiem oraz inne cechy osobowe klienta jak wiek, wykształcenie oraz zajmowane stanowisko pracy.

Zdolność kredytowa – co na nią wpływa?

Zdolność kredytową należy rozumieć jako możliwość spłaty zaciągniętego kredytu wraz z odsetkami w terminach określonych w umowie. Analiza zdolności kredytowej polega na ocenie sytuacji finansowej klienta oraz weryfikacji jego dochodów, comiesięcznych wydatków i ilości osób należących do gospodarstwa domowego. Ogólny sposób weryfikacji zdolności kredytowej jest podobny w każdym banku, jednak dodatkowo instytucje finansowe stosują własne procedury i politykę ryzyka. 

Podczas oceny zdolności kredytowej banki weryfikują:

  • Dochody netto klienta i innych osób pozostających w gospodarstwie domowym.
  • Koszty utrzymania – są tu sumowane wydatki związane z gospodarstwem domowym tj. te płacone z tytułu czynszu, rachunków na prąd, abonamentów lub innych opłat.
  • Inne zobowiązania finansowe – poziom zadłużenia wynikający z kredytów, pożyczek, kart kredytowych, debetu w koncie itp.
  • Umowa o pracę, doświadczenie zawodowe, wykształcenie – bank analizuje sytuację zawodową i finansową obecną, ale sprawdza także perspektywy klienta na przyszłość.
  • Sytuacja rodzinna – bank sprawdzi, ilu członków rodziny pełnoletnich i nieletnich należy do gospodarstwa domowego.

W zdolności kredytowej bardzo ważny jest parametr DTI (Debt-To-Income), który pokazuje, jaka część dochodów klienta jest pochłaniana przez raty kredytów i pożyczek.

Zdolność a wiarygodność kredytowa

Zdolność kredytowa określa w liczbach, jaką kwotę kredytu kredytobiorca będzie w stanie spłacać miesięcznie przy osiąganych dochodach i ponoszonych wydatkach. Na podstawie otrzymanych informacji instytucja finansowa może przyznać kredyt we wnioskowanej kwocie lub odrzucić, jeśli uzna, że dochody klienta nie wystarczą na spłatę raty kredytu i utrzymanie gospodarstwa domowego. Bank może także po analizie zdolności kredytowej zaproponować inne warunki kredytowania, niższą kwotę kredytu lub dłuższy okres spłaty. Wiarygodność kredytowa określa prawdopodobieństwo rzetelności kredytobiorcy: czy po zaciągnięciu zobowiązania klient będzie terminowo wywiązywał ze spłaty, czy może istnieje ryzyko, że będzie się spóźniał z płatnościami. Na podstawie historii kredytowej i punktów scoring przyznawanych w BIK bank ocenia rzetelność kredytobiorcy przy starych, ale także nowych zobowiązaniach.

Zdolność kredytowa określa możliwości kredytobiorcy do spłaty zobowiązania. Aby ją ocenić, bank potrzebuje takich dokumentów jak zaświadczenie od pracodawcy oraz wyciąg z konta bankowego. Dodatkowo musi zebrać informacje o sytuacji finansowej i wydatkach klienta oraz jego rodziny. Natomiast wiarygodność kredytowa jest weryfikowana na podstawie informacji otrzymanych z BIK jak scoring i historia kredytowa. Obydwa czynniki są niezbędne przy podjęciu decyzji o przyznaniu kredytu. 

Skontaktuj się z autorem artykułu

Zadzwoń: 793012206

Albo wyślij wiadomość

Porozmawiaj z ekspertem

Nasi eksperci:

Znajdź eksperta w swoim mieście