Zadatek a zaliczka

Zadatek  służy do zabezpieczenia interesów obu stron umowy.  Strona, która nie wykona swojego zobowiązania traci zadatek, jeśli sama go dała, albo obowiązana jest go zwrócić w dwukrotnej wysokości. Zadatkiem może być określona suma wyrażona w pieniądzu jak również rzecz ruchoma. Wysokość zadatku nie powinna przekraczać wartości przyszłego zobowiązania. Zadatek jest najczęściej stosowany w umowach przedwstępnych  sprzedaży nieruchomości. Dzięki niemu każda ze stron zabezpiecza się na wypadek zerwania umowy w ostatniej chwili przez drugą stronę.

Zadatek różni się od zaliczki tym, że w razie niewykonania umowy przez jedną ze stron, druga strona wzbogaca się o wysokość zadatku; natomiast zaliczka jest po prostu zwracana, bez dodatkowych konsekwencji. Zadatek staje się nim tylko wtedy, gdy zostanie to jasno określone w umowie – bez takiego określenia będzie to zaliczka.

Jeśli na  przykład kupuję mieszkanie i daję tytułem zadatku na przykład 10 tysięcy złotych, po czym rozmyślam się, to ten zadatek przepada na rzecz przyszłego sprzedającego, gdy ten ostatni złoży oświadczenie o odstąpieniu od umowy.
Zaliczka takiego skutku nie ma, jest w swojej konstrukcji zdecydowanie bardziej prosta. W przypadku zawarcia umowy zostaje zaliczona na poczet ceny, natomiast w przypadku, kiedy umowa nie dochodzi do skutku, jest po prostu zwracana osobie,  która ją uiściła.