Poręczenie kredytu to przysługa, na którą zgadzamy się najczęściej na prośbę członków rodziny, przyjaciół, czyli osób bliskich, których darzymy zaufaniem. Biorąc na siebie takie zobowiązania, zakładamy, że kredytobiorca będzie spłacał zadłużenie w terminie. Na ogół nie obawiamy się sytuacji, że w momencie problemów ze spłatą kredytu to my, jako żyranci, będziemy musieli uregulować dług. Jakie są obowiązki i prawa poręczyciela?
W ostatnich latach popularność kredytów z poręczeniem spada, ich liczba zmniejszyła się o połowę. Pomimo to w rejestrach dłużników znajduje się ponad 36 tys. osób, które zdecydowały się być poręczycielami, miały włączyć się w spłatę kredytu, jednak tego nie zrobiły i w rezultacie trafiły do rejestru dłużników. Obecnie dłużnicy ci mają ponad 483 mln zł zaległości z tytułu poręczenia cudzego zobowiązania. Średnie zadłużenie na osobę wynosi 13 404 zł.
Najwięcej dłużników mających problemy po poręczeniu zobowiązania zamieszkuje województwa śląskie (6 tys.) i wielkopolskie (5,1 tys.). Natomiast biorąc pod uwagę wartość zadłużenia, na pierwszym miejscu są mieszkańcy Śląska z długiem w wysokości 84,6 mln zł oraz Mazowsza – 63,8 mln zł. Najwyższy średni dług z tytułu poręczenia kredytu przypada na osoby zamieszkujące Podkarpacie – to suma 19 630 zł. Największa kwota zadłużenia z powodu poręczenia kredytu należy do dwóch osób pochodzących ze Śląska – to 44-letnia kobieta i 48-letni mężczyzna, którzy wspólnie mają dług w wysokości 2,7 mln zł (źródło: https://media.bik.pl/informacje-prasowe/398053/dobry-zwyczaj-nie-poreczaj-poreczyciele-maja-juz-0-5-mld-zl-dlugow).
Poręczenie kredytu – kiedy jest potrzebne?
Poręczenie kredytu to rodzaj zabezpieczenia spłaty zobowiązania przez dodatkowego kredytobiorcę – żyranta. Zasady prawne żyrowania kredytów są regulowane przez Kodeks Cywilny w art. od 876 do 887. Wynika z nich, że współkredytobiorca, czyli poręczyciel, jest odpowiedzialny za uregulowanie długu w takim samy stopniu jak kredytobiorca. Dodatkowo przed udzieleniem zobowiązania bank musi się upewnić, że żyrant ma dochody wystarczające, aby spłacić zadłużenie. W tym celu sprawdza jego zdolność kredytową.
Fakt poręczenia kredytu jest odnotowany w Biurze Informacji Kredytowej. Przy kredycie z poręczeniem podpisywane są dwie umowy – jedna między kredytobiorcą a bankiem i druga między bankiem a żyrantem. W swojej umowie poręczyciel zobowiązuje się do uregulowania kredytu w razie, gdyby kredytobiorca tego nie zrobił. Poręczenie to sposób zabezpieczenia spłaty zobowiązania. Jest on najczęściej stosowany przy bardzo wysokich pożyczkach (np. przy kredytach hipotecznych) oraz wtedy, gdy kredytobiorca ma niską zdolność kredytową. Dodatkowo żyrant jest niezbędny przy niektórych finansowaniach, np. dotacja z Urzędu Pracy na rozpoczęcie działalności oraz kredyt studencki.
Żyrant kredytu – kto może nim zostać?
Pomimo tego, że poręczyciel kredytu nie jest kredytobiorcą, to kryteria jego oceny i analizy jego zdolności kredytowej są podobne. Analizując wszystkie aspekty związane z poręczenie, bank musi brać pod uwagę fakt, że żyrant może stać się dłużnikiem odpowiedzialnym za spłatę zobowiązania. W związku z tym poręczyciel kredytu powinien wykazać się odpowiednią zdolnością kredytową, mieć dobrą historię kredytową w BIK i mieć właściwy wiek. Żyrant nie może być również dłużnikiem odnotowanym w rejestrach dłużnika.
Kto może być żyrantem przy kredycie hipotecznym?
Poręczenie kredytu hipotecznego jest obecnie rzadziej stosowaną formą zabezpieczenia, ponieważ dziś banki wymagają od kredytobiorcy wpłaty wkładu własnego oraz wykupienia ubezpieczenia. Jednak są sytuacje, gdy instytucja finansowa może wymagać żyranta. Pierwszą taką sytuacją jest brak uregulowanego stosunku do służby wojskowej w przypadku kredytobiorcy-mężczyzny. Dodatkowo z takiej formy zabezpieczenia mogą także korzystać osoby znajdujące się w grupie podwyższonego ryzyka z powodu niezbyt dobrej zdolności kredytowej. Poręczenie kredytu hipotecznego to także dobra opcja w przypadku rodzin, w których tylko jedna osoba ma stały dochód.
Żyrantem kredytu hipotecznego może zostać osoba niezadłużona, która wykaże dobrą zdolność kredytową oraz wysokie dochody. Jednak warto wiedzieć, że poręczenie przez małżonka nie jest możliwe, nawet gdy wyróżnia się on nienaganną zdolnością i wiarygodnością kredytową. Przed podpisaniem umowy ważna jest też zgoda współmałżonka na żyrowanie kredytu hipotecznego.
Prawa i obowiązki poręczyciela kredytu
Funkcja żyranta kredytu jest bardzo odpowiedzialna, jednocześnie wiążą się z nią prawa i obowiązki. Pomimo tego, że współkredytobiorca nie uczestniczy w spłacie zobowiązania, jeśli kredytobiorca spłaca regularnie raty kredytu, to ma on wgląd w aktualny stan zadłużenia. Może także poprosić bank o udzielanie informacji na temat spłaty zadłużenia. Instytucja finansowa zwróci się do poręczyciela w momencie braku płatności w terminie. Teoretycznie w czasie spłaty zobowiązania możliwe jest usunięcie żyranta jako zabezpieczenia. Jednak w rzeczywistości jest to bardzo trudne, wszystko zależy od dobrej woli banku. W związku z tym poręczyciel przez cały okres kredytowania musi mieć świadomość, że ponosi odpowiedzialność za zadłużenie z tytułu poręczonego kredytu. Istnieje możliwość wycofania żyranta, ale tylko pod warunkiem, że zastąpi go inny poręczyciel.
Poręczenie kredytu jest pozytywnym aspektem tylko w przypadku kredytobiorcy, ponieważ może on otrzymać wyższą kwotę zobowiązania i na korzystniejszych warunkach. Natomiast żyrant nic nie zyskuje, ma natomiast przez poręczenie obniżoną zdolność kredytową. Dodatkowo musi liczyć się z ewentualnymi konsekwencjami swojej decyzji, czyli ze spłatą zadłużenia, gdy kredytobiorca nie będzie regulował rat.
Mieszkanie na Start 2024: Nowa Inicjatywa Rządowa dla Rodzin z Dziećmi Wprowadzenie: W drugiej połowie 2024 roku rząd Polski wprowadza nowy program "Mieszkanie na Start", który ma na celu wspieranie rodziny z dziećmi w zdobyciu własnego lokum....
Zmiany w zakresie wskaźników referencyjnych są konieczne Coraz częściej w przestrzeni publicznej pojawia się dyskusja, czy wskaźnik WIBOR jest poprawnie ustalany, a jeśli tak, dlaczego zdecydowano się zmienić wskaźnik WIBOR na wskaźnik...
Kredyty Firmowe: Kluczowe Aspekty, Porady i Najlepsze Opcje w 2024 Kredyty firmowe stanowią niezastąpioną pomoc dla przedsiębiorców, wspierając rozwój i stabilność finansową firm. W tym artykule skupimy się na kluczowych aspektach kredytów...
Oszczędzaj Mądrze: Najtańsze Kredyty Gotówkowe i Konsolidacyjne w 2024 Poszukiwanie najtańszych kredytów gotówkowych i konsolidacyjnych staje się priorytetem dla wielu osób, szukających efektywnych rozwiązań finansowych. W dzisiejszym artykule...
Program "Pierwsze Mieszkanie" - Szansa na Własne Lokum Marzenia o własnym mieszkaniu stają się coraz bardziej realne dzięki programowi "Pierwsze Mieszkanie". To inicjatywa, która wspiera młodych ludzi w realizacji marzenia o posiadaniu własnego...